تکنیک های ترکیب بندی (Composition) در سینما (1)

موضوع پست شماره (1) : مباحث تئوریک و تعاربف

ترکیب بندی تصویر

ترکیب‌بندی در هنرهای گوناگون به معنای تنظیم جایگاه اجزای اثر است که هنرمند برای ایجاد وحدت و تناسب بین بخش‌های مختلف اثر خود به کار می‌برد. برای مثال ترکیب‌بندی یک شهر، یک اثر معماری، یک اثر موسیقایی، سینمایی، شعر و داستان، و آثار نقاشی و عکاسی دارای ترکیب‌بندی ویژه‌ای هستند که هنرمند برگزیده‌است.

تعادل ، تقارن و ریتم از عواملی هستند که در کمپوزیسیون به آنها توجه می‌شود.

در این سری از پست ها در نظر دارم تا در مورد تکنیک های ترکیب بندی در سینما مطلب بگذارم.
من از اساتید زیادی در حوزه فیلم شنیده ام و حتی در رزومه افراد دیده ام که ؛ فیلمبردارهای حرفه ای و یا بعضی از کارگردان های بزرگ، ابتدا عکاس بوده اند. براستی چرا؟
در این پست ها قرار است متوجه شویم که چرا. با من (اقبالدار) مطالب را دنبال کنید.

ایتدا مفهوم: مفهوم ترکیب بندی یا کمپوزیسیون با مفاهیم دیگر از جمله: COMPOSITION، Formation، ارتباط و مطابقت دارد که هر کدام به نحوی به در خلاقیت تجسمی مصداق پیدا می کند 

اصطلاح ترکیب در همه ی هنرها به خصوص هنرهای تجسمی بکار می رود .مانند ترکیب موسیقی یا ترکیب نقوش هندسی و غیر هندسی.ترکیب شکل های انتزاعی ترکیب یک فیلم سینمایی و به طور کلی ترکیب یک اثر هنری.

صاحبنظران واشخاصی که با تصویر سروکار دارند در مورد چگونگی ترکیب بندی تصویر نظرهای متفاوتی عنوان می نمایند. عده ای قواعد موجود را  کورکورانه تقلید می کنند عده ای قواعد پیش پا افتاده و معمول را به کار می گیرند. برخی قواعد و فرضیات را رد کرده و نمای خود را به طور تصادفی  و بدون در نظر گرفتن نکته خاصی ترکیب می کنند اما در واقع , هر گونه بررسی عمیق ترکیب بندی تصویر باید با شرایط عینی موضوع در ارتباط باشد و این روشی است که اشخاص حرفه ای و با تجربه بکار می گیرند و همیشه بخاطر داشته باشیم چشمی که هدایت نشود در اطراف صحنه سرگردان می شود و می کوشد تا خودش کانونهای توجه را پیدا کند حتی زمانی که هیچ الگو و رابطه ای وجود ندارد.

اصول ترکیب بندی

اصول مربوط به ترکیب بندی تصاویر قانون نمی باشد. این اصول اشاراتی بر چگونگی واکنش بیننده نسبت به توزیع خطوط و رنگها در قاب تصویر هستند. اینکه شما رنگ خاصی را در صحنه قرار دهید یا از آنچه در صحنه وجود دارد  یکی را انتخاب کنید چندان مهم نیست. مهم آن است که اگر تصویر خود را به  نحو قابل قبول ترکیب بندی نکنید احتمال دارد بیننده برنامه متوجه هدف و مفهوم صحنه نشود و تصاویر شما را غلط تفسیر کند و بالاخره با تصاویر بدون هدف و نامشخص کسل شود.

از این رو باید توجه داشت که ترکیب بندی تصویر چیزی مانند ((بسته بندی تصویر ))نیست و دارای اصولی است که در  کیفیت تصاویر موثر هستند. به عبارت دیگر ترکیب بندی تصویر روشی است که به کمک آن افکار و اندیشه های کارگردان در قالب تصاویر تداوم می یابند عملی که دوربین انجام می دهد چیزی بیش از قاب بندی بخشی از صحنه است. دوربین ذاتا آنچه را که نشان می دهد تعدیل می نماید  و از آنجا که قاب  تصویر , موضوعهای درون خود را از دیگران جدا می کند (بیننده دیگر قادر  به دیدن وقایع و عوامل خارج از این چارچوب نمی باشد) و چون تصویر حاصل  سخت و مسطح است (دوربین نمی تواند عمق صحنه را باز آفرینی کند) روابط  خاصی بین اجزاء و عوامل موجود در قاب تصویر پدید می آید که در صحنه  اصلی وجود ندارد.  هیچ نمایی واقعیت را مستقیما به نمایش نمی گذارد. بسیاری مواقع این  تجارب شخصی است که ما را قادر می سازد تصویر را توجیه و یا تفسیر کنیم, یعنی از آنچه که می بینیم برداشت نسبتا صحیحی انجام دهیم.

منابع: www.atreeart.com - wikipedia - s