هیستوگرام (Histogram) چیست؟!
سلام دوستان
حتما مطلب زیر بخونید خیلی بحث مهمیه در مورد تدوین، اصلاح رنگ ، فیلمبرداری و حتی عکاسی!
هیستوگرام یا همان بافت نگار چیزی ست که اکثر عکاسان با آن سر و کار دارند اما متاسفانه اکثر آن ها از آن سر در نمی آورند! در این مطلب به تعریف هیستوگرام و شرح کارایی های مختلف آن می پردازیم و سعی می کنیم با ذکر مثال هایی زمینه آشنایی بیشتر شما عکاسان را با این امکان دوربین تان فراهم کنیم.
هیستوگرام
هیستوگرام چیست؟
هیستوگرام موضوعی ست که ما باید مدت زمان زیادی را در رابطه آن صحبت کنیم تا به شکل کامل با آن آشنا شویم.البته ما سعی می کنیم تا حد توان این مطلب را خلاصه کنیم و به زبانی ساده تر بیان کنیم تا فهم آن برای مخاطبان عزیز راحت تر باشد. هیستوگرام یک ابزار بسیار کارآمد است که بسیاری از دوربین ها آن را در اختیار کاربران خود می گذارند تا به آن ها کمک کند و خلاصه ای از وضعیت نوری عکس را در اختیار کاربران بگذارد و آن ها بتوانند با یک نگاه متوجه میزان نور و کمیت آن در عکس خود بشوند.هیستوگرام تون های نوری در عکس شما را از رنگ سیاه (در سمت چپ) به سمت رنگ سفید (در سمت راست) به نمایش در می آورد. در هر قسمت از هیستوگرام که ارتفاع بیشتری داشته باشد به این معناست که پیکسل هایی که آن تون رنگی را در عکس شما دارند بیشتر از بقیه رنگ ها هستند. بنابراین هیستوگرام عکسی که نقاط تاریک بسیاری دارد به سمت چپ نامتوازن خواهد بود و هیستوگرام عکسی که نقاط روشن بسیاری دارد به سمت راست نا متوازن خواهد بود. همان طور که میدانید LCD دوربین شما به دلیل اندازه کوچکش نمی تواند وسیله ی خوبی برای سنجش عکس شما باشد و معمولا عکاس ها پس از مراجعه به منزل و بازبینی عکس ها در کامپیوتر شخصی متوجه می شوند که اشتباهات و نقص هایی در عکس های آن ها موجود بوده که در LCD دوربین غیرقابل رویت بود. زیبایی کار هیستوگرام این است که شما می تواند به راحتی توسط آن متوجه وضعیت نوری عکس خود بشوید و بدانید که عکس شما زیاد نوردهی شده، کم نوردهی شده و یا متعادل است.کوچک و بزرگ بودن صفحه نمایش هیچ تاثیری در عملکرد هیستوگرام ندارد و شما را به اشتباه نمی اندازد.در همان محل عکاسی اگر با مشاهده هیستوگرام عکس متوجه اشتباهی در نوردهی شدید می توانید با گرفتن یک عکس جدید با تنظیمات بهتر اشتباهتان را جبران کنید.
با یک توضیح تخصصی سعی می کنیم بیشتر شما را با نحوه کار هیستوگرام آشنا کنیم. هر پیسکل از هر عکسی، دارای رنگی ست که از تلفیق سه رنگ اصلی قرمز، سبز و آبی (RGB) تشکیل شده است.هر کدام از این رنگ ها می توانند درخشندگی و روشنایی به میزان بین 0 تا 255 داشته باشند.البته این میزان درخشندگی مربوط به عکس های 8 بیتی می باشد.همانطور که در عکس زیر می بینید هیستوگرام RGB میزان درخشندگی رنگ ها در عکس را نشان می دهد.
چند مثال از هیستوگرام و کارکرد آن
حالا به عکس های زیر و هیستوگرام های آن ها توجه کنید تا بهتر متوجه نوع عملکرد آن بشوید.
عکس بالا نقاط روشن بسیاری در خود دارد.همانطور که میبینید بالاترین نقطه ی هیستوگرام که در اصطلاح رایج عکاسان به آن کوه هیستوگرام گفته می شود، کمی به سمت راست کشیده شده و این بدین معناست که نوردهی عکس کمی زیاد بوده و اصطلاحا عکس Over exposed شده است.
عکس بالا بر خلاف عکس نخست نقاط تاریک و تیره ی بسیاری دارد.البته این نقاط تاریک دو دلیل دارد،اولی لباس های تیره ای که سوژه های عکس بر تن دارند و دلیل دوم این که عکس به میزان کمی دچار کمبود نوردهی یا Under exposed شده است.هیستوگرام این عکس کاملا بر خلاف هیستوگرام اول است و در آن کوه هیستوگرام به میزان زیادی به سمت چپ منحرف شده است.
عکس بالا دارای محدوده ی نوری گسترده ای می باشد.همانطور که مشاهده می کنید برای فهم ساده تر، هر بخش از عکس به بخش مربوط به خودش در هیستوگرام وصل شده است.به دلیل اینکه نقاط تاریک و تیره ی عکس بیشتر می باشد، کوه هیستوگرام در سمت چپ قرار دارد.
در این مثال همان طور که می بینید کوه هیستوگرام تقریبا در میانه قرار دارد و این یعنی نوردهی این عکس به شکل صحیح و نرمال انجام شده است.
آیا چیزی به اسم هیستوگرام “خوب” وجود دارد؟!
در جواب این سوال باید بگوییم خیر! عکاسی هنری ست که بسته به نوع آن و چشم های عکاس می تواند انعطاف داشته باشد، قوانین را بشکند و آثاری عجیب را خلق کند، پس نمی توان گفت یک نوع هیستوگرام خوب است و همیشه باید هیستوگرام در همان وضعیت باشد! به طور مثال وقتی شما یک عکس در حالت silhouette می گیرید به احتمال زیاد شما با یک هیستوگرام عجیب روبرو خواهید شد،هیستوگرامی که دارای دو کوه در دو طرف آن است! و یا گرفتن عکس از یک سوژه در میان برف ها قطعا هیستوگرامی را به شما می دهد که دارای یک کوه تیز در سمت راست است! اما هیچ کدام این ها بدان معنا نیست که عکس شما دچار خطا و اشتباهی در نوردهی است. وقتی کمی به تجربه ی خود در زمینه عکاسی افزودید متوجه خواهید شد که در هر موقعیت چه نوع هیستوگرامی نرمال است.
نمونه عکس silhouette
کنتراست و هیستوگرام!
هیستوگرام همچنین می تواند میزان کنتراست یک تصویر را نیز به نمایش بگذارد.کنتراست در حقیقت همان تفاوت درخشندگی بین نقاط تیره و روشن هر عکس است.اگر کوه هیستوگرام پهن و عریض باشد نشان دهنده کنتراست بیشتر است و اگر کوه هیستوگرام باریک و تنگ باشد نشان دهنده کم بودن کنتراست تصویر است که ممکن است به نظر بیاید تصویر صاف و راکد است.کنتراست در حقیقت بر اثر تلفیقی از وضعیت سوژه و وضعیت نوری محیط به وجود می آید.به طور مثال عکس هایی که در مه گرفته می شوند دارای کنتراست کمی هستند و عکس هایی که در نور شدید روز گرفته می شوند کنتراست زیادی دارند.در تصاویر زیر نمونه ای از تصویر با کنتراست بالا و پایین را همراه با هیستوگرام مربوط به هر یک مشاهده می نمایید.
استفاده از هیستوگرام در حین عکاسی
حالا شما هیستوگرام را می شناسید و کاربرد آن را می دانید.حالا بهتر است دوربین خود را بردارید و با استفاده از حالت دستی شروع به عکسبرداری کنید.پس از گرفتن هر عکس هیستوگرام مربوط به آن را چک کنید و سعی کنید بدون توجه به خود عکس متوجه شوید که عکس شما تا چه میزان دارای نقاط روشن و یا تیره است.اگر عکس بیش از حد تیره و یا روشن بود، با تنظیم دوباره نوردهی سعی کنید وضعیت هیستوگرام را بهبود ببخشید.
هیستوگرام در حقیقت ابزاری ست که اطلاعات بیشتری از عکس به شما می دهد و به شما کمک می کند تاثیری که مد نظرتان هست را در عکس بگذارید.یادگیری خواندن هیستوگرام می تواند به شما کمک کند تا اولین عکسی که می گیرید همان عکس مورد نظر شما باشد و اشتباهی در نوردهی رخ ندهد.
مثل همیشه ما اینجا،با افتخار پاسخگوی سوالات شما مخاطبان عزیز خواهیم بود.
علی