۱۶ سندروم آسیبزای فیلم‌های کوتاه ایرانی از نگاه سعید عقیقی
۲۴ فریم: به گزارش ستاد خبری سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، سعید عقیقی آخرین نشست روز سوم جشنواره را با موضوع «آسیب شناسی فیلم کوتاه» برگزار کرد و در توضیح این مبحث بیان کرد: ۱۶ سندرم وجود دارد که به فیلم کوتاه آسیب جدی وارد می کند و ما در ۸۹۰ فیلمی که قبل از آغاز این رویداد دیدیم با موارد بسیاری از آن روبه رو شدیم. آشنا شدن با این سندروم ها باعث می شود تا در فیلمسازی حواس تان بیشتر جمع باشد.
عقیقی افزود: در ساخت یک فیلم اولویت با زیبایی شناسی است و سندروم هایی وجود دارد که شما را از رسیدن به آن دور می کند. اول سندرم کیارستمی نام دارد. یعنی فیلم هایی که دنباله روی نگاه عباس کیارستمی بودند و جالب اینکه بعد از مرگ ایشان یک رشته فیلم به دست ما رسید که بعضا حضور همایون ارشادی، لندرور در لانگ شات و … جزو لاینفک شان بود بدون اینکه به اساس قصه ربطی داشته باشند.
وی ادامه داد: دوم سندروم فرهادی/روستایی نام دارد. این عنوان فیلم هایی است که غالبا یکی سر دیگری کلاه می گذارد و فهمیدن و اعتراف در دنبال آن دیده می شود یا گفتن راز به تماشاگر در اتاق بغلی که پیش از این نمونه اش را نداشتیم. مورد سوم آیتم نام دارد. یعنی فیلم هایی که بیشتر به آیتم شبیه هستند تا فیلم کوتاه و فیلمساز هنوز نمی داند دقیقا این دو باهم چه تفاوتی دارند.
وی ادامه داد: سندروم چهارم پیرمرد تنهاست که از گذشته تا کنون نمونه های متعددی از آن در سینما وجود دارد. پنجمین مورد هم سقط جنین،فروش بچه و رحم اجاره ای است که شاید بتوان گفت کلیشه شده اما اگر کسی بتواند با این موضوع از کلیشه فرار کند قطعا اثر قابل توجهی ساخته است.
عقیقی گفت: مورد ششم هم جنگی-داعشی نام دارد. این فیلم ها به فراخور بودجه ای که به آنها تعلق می گیرد کم نیستند و اتفاق بد اینکه نه تنها تکرار در آن زیاد است بلکه در جشنواره تماشاگر هم ندارند. مورد هفتم خودم را دیدم نام دارد. فیلم هایی که غالبا سوژه در آینه است یا جسدی که روح دارد خودش را میبیند. این جزو آن ایده های محرک است که قبلا به آن اشاره شده است.
وی اضافه کرد: تکه یا فشرده کردن فیلم بلند سندروم هشتم است که وجه مشترک بالایی با فرهادی/روستایی دارد و جالب اینکه محرک قصه بیرون فیلم است. نام مورد نهم امامزاده است که به لحاظ فرمی با جنگی نسبت نزدیکی دارد اما در کنش باید گفت شخصیت ها بدون کنش هستند.قدیم ها امامزاده را از اول می گذاشتند اما جدیدا آخر فیلم به آن می رسیم.
سعید عقیقی بیان کرد: مورد دهم نامش حکایت است. یعنی الگوهایی که ما را به قدیم می برد. مثل قصه مثنوی که روایت چیز دیگری است ولی نتیجه را جداگانه توضیح می دهد. یازدهم نیز چیزهایی که دوست دارم نام دارد. یعنی تکه ای فیلم یا موسیقی را در فیلم میبینید که مشخصا علاقه فیلمساز است و ربطی به فیلم ندارد.
وی در باره سندروم دوازدهم توضیح داد: این مورد کافی شاپ است. نقطه مقابل جنگی داعشی و مشترک با قبلی است یعنی فیلمساز می تواند روایت را خارج از فضای کافی شاپ به تصویر آورد بدون ایکه خللی در قصه وارد شود. سندورم یک مرد و یک زن نیز مورد سیزدهم است که جزو کلیشه هاست اما فرار از آن فیلم قابل اعتنا می سازد.
وی در توضیح مورد چهاردهم گفت: خونه خالی از آن سندروم هایی است که غالبا دیده می شود و حرف زدن در فضای بسته و مخفی از اولویت های آن است. در این فضا نا امیدی، دروغ و بیماری به وفور دیده می شود. مورد پانزدهم هم من هنرمندم می خواهم کار کنم اما نمی گذارند نام دارد. این سوژه همیشه وجود داشته و گویای احوال فیلمساز است. مورد آخر هم تیتراژ نامیده می شود. در این سندروم طول تیتراژ از کل فیلم کوتاه بیشتر است و رنگ و لعاب هایی دارد که خود فیلم فاقد آن است.
