لنز استوانهای حاوی مجموعهای از عدسیها است که نور را از خود عبور داده و به درون دوربین هدایت میکند و باعث میشود که تصویر به صورت واضح بر روی فیلم عکاسی یا گیرنده تصویر منعکس شود.
کیفیت عکس، بیشتر به لنز بستگی دارد تا دوربین. لنز دوربینهای کامپکت قابل تعویض نیستند، همچنین لنز برخی دوربینهای ارزانقیمت را نیز نمیتوان جدا کرد، اما لنز دوربینهای تکلنزی بازتابی
(SLR) و بعضی دوربینهای تک لنزی غیر بازتابی (سری کانتاکس) و دو لنزی غیر
بازتابی (سری مامیا) قابل تعویضاند؛ عکاسان حرفهای معمولاً چندین لنز با
فواصل کانونی متفاوت، که بسته به شرایط موضوع بر روی دوربین نصب میشود،
استفاده میکنند.
در دوربین دیجیتال با هربار عوض کردن لنز، مقداری غبار وارد بدنهٔ دوربین میشود و روی سنسور
مینشیند. این مسأله در درازمدت کیفیت تصاویر را کاهش میدهد، بنابراین در
تعویض لنز باید احتیاط کرد. همچنین هر لنزی را نمیتوان به هر دوربینی وصل
کرد، زیرا پایههای کنترلی لنز که برای برقراری ارتباط با سیستم
الکترونیکی دوربین بکار میروند و همچنین محل اتصال فیزیکی لنز با دوربین،
در دوربینها و مدلهای مختلف تفاوت دارند.
قدرت و کیفیت لنزها به عوامل گوناگونی بستگی دارد که مهمترین آنها فاصله کانونی و عدد دیافراگم است. فاصله کانونی برحسب میلیمتر است و معرف زاویه دید
لنز است. هرچه فاصله کانونی لنز کمتر باشد، لنز زاویه دید بازتری دارد و
به اصطلاح، لنزی وایدتر است و هرچقدر فاصله کانونی بیشتر باشد زاویه دید
کوتاهتر خواهد بود.
برخی از لنزها فاصله کانونی ثابتی دارند و برخی
دیگر متغیرند، لنزهایی که فاصله کانونی متغیر دارند انعطافپذیری بیشتری
دارند و عکاس راحتتر میتواند کادربندی کند. در مقابل لنزهای با فاصله کانونی ثابت، کیفیت بالاتری دارند.
در دوربینهای تکلنزی بازتابی فیلمی
(دوربینهای ۳۵ میلیمتری) به دلیل آنکه اندازهٔ فیلم عکاسی ثابت است،
رابطهٔ بین فاصله کانونی و زاویه دید لنزها نیز مشخص است. ولی در
دوربینهای دیجیتال با توجه به اینکه ابعاد سنسور، زاویه دید لنز را تحت
تاثیر قرار میدهد و هر نوع دوربین ابعاد سنسور ویژهٔ خود را دارد، زاویه
دید یک لنز براساس اینکه این لنز روی چه دوربینی با چه ابعاد سنسوری بسته
باشد، میتواند تغییر کند.
بطور کلی عدسی ها بر دو گونه هستند :
1. عدسی هایی با فاصله کانونی ثابت
2. عدسی هایی با فاصله کانونی متغییر(زوم لنز)
انواع لنز ها :
لنز نرمال :لنزی است که فاصله کانونی
آن برابر با زاویه دید چشم انسان ۱۳۰ درجهاست که ازاین بین ۴۵ درجه افقی و
۲۶ درجه عمودی را تشخیص میهد زاویه دید لنزهای نرمال نیز ۴۶ درجهاست.
تأثیرات بصری لنز نرمال شباهت زیادی به خواص چشم انسان دارد چون در یک لنز نرمال تعداد عدسی
کرسی به کار رفته نور کمتری را جذب میکنند.محدوده ای تقریباً به اندازهٔ
قطر فیلم می باشد.به طور مثال در دوربینهایی که از فیلم ۳۵ میلیمتر استفاده
میکنند لنز نرمال حدود۵۰ میلیمتر است. تصویری که لنز نرمال ایجاد میکند
تقریبا همان چیزی است که چشم ما میبیند، بنابراین از این جنبه هم تصویر آن
نرمال است.