روان‌شناسی رنگ‌ها

رنگ چیست؟
در سال 1666، اسحاق نیوتن، دانشمند نامدار انگلیسی، کشف کرد که چنانچه نور خالص سفید از یک منشور عبور داده شود، به رنگ‌های قابل رؤیت تجزیه می‌شود. نیوتن همچنین کشف کرد که هر رنگ از یک طول موج منحصر به فرد تشکیل شده و قابل تجزیه به رنگ‌های دیگر نیست.

آزمایش‌های بعدی نشان داد که با ترکیب نورها می‌توان رنگ‌های مختلف را ایجاد کرد. برای مثال، نور قرمز در ترکیب با نور زرد، رنگ نارنجی را به وجود می‌آورد. رنگی که بر اثر ترکیب دو رنگ دیگر به وجود آید را ترکیبی می‌گویند. بعضی از رنگ‌ها، مثل زرد و ارغوانی، در صورت ترکیب شدن، همدیگر را خنثی می‌کنند و نور سفید می‌سازند. این رنگ‌ها را نیز رنگ‌های مکمّل می‌نامند.

تاثیرات رنگ‌ها از نظر روان‌شناسی
با وجودی که اثر رنگ‌ها تا حدودی ذهنی است و در مورد اشخاص مختلف فرق می‌کند امّا برخی از تاثیرات رنگ‌ها دارای معنی یگانه‌ای در سراسر جهان هستند. رنگ‌هایی که در طیف رنگ‌ها در ناحیه قرمز قرار دارند به عنوان 

رنگ‌های گرم شناخته می‌شوند که این دامنه‌اش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است.

رنگ‌هایی که در ناحیه آبی طیف قرار دارند، رنگ‌های سرد نامیده می‌شوند و شامل آبی، ارغوانی و سبز هستند. این رنگ‌ها معمولاً آرامش بخشند امّا گاهی نیز ممکن است احساس غمگینی و بی‌تفاوتی را به ذهن آورند.

دگما 95 (Dogme ) ، مانیفست سینمایی «فون‌تریه»

در سال 1995، همزمان با 100 سالگی سینما، فون تری‌یر، وینتر برگ، یاکوبسن و لورینگ اساسنامه معروفشان را در یکی از جلسات یک همایش بین‌المللی تحت عنوان «سینما در آستانه ورود به دومین سده» که در پاریس برگزار می‌شد، منتشر کردند. در این جلسه فون‌ تری‌یر به نمایندگی از گروه دگما مرامنامه‌ای را که تنظیم کرده بود، خواند و سپس آن را به میان جمعیت پرتاب کرد و سالن ادئون را ترک کرد. 

این مرامنامه شامل 10 بند بود که هیچ چیز تازه‌ای به تکنیک‌های آزموده شده سینمای جهان اضافه نمی‌کرد. درواقع این مرامنامه آمده بود تا فیلم‌ها را با حالتی متحدالشکل درآورد و به نوعی اعتراض خود را به موج نوی فرانسه اعلام دارد.

نظریه آپاراتوس (Apparatus theory)

یک نظریه برجستهٔ سینمایی در خلال دههٔ هفتاد و پس از آن است. این نظریه خود منتج از نظریات مارکسیستی، نشانه‌شناسی و روانکاوی است. طبق این نظریه سینما در اساس یک طبیعت ایدئولوژیک دارد، بدان سبب که مکانیسم نمایش آن یک مکانیسم ایدئولوژیک است. این مکانیسم البته شامل دوربین و تدوین هم می‌شود. موقعیت محوری تماشاگر در سینما نیز یک موقعیت ایدئولوژیک است. این مسئله البته چیزی نیست که به سینما تحمیل شده باشد، بلکه در نهاد و ماهیت سینما چنین مکانیسم ایدئولوژیکی نهفته است.

طبق این ماهیت ایدئولوژیک، تماشاگر تصور می‌کند که آن‌چه می‌بیند کاملاً واقعی و رئالیستی است. اما این تکنولوژی ماهیت خودش را پنهان می‌کند. یعنی تماشاگر فراموش می‌کند در سینماست و چیزی که می‌بیند واقعیت نیست. بلکه ۲۴ عکس در ثانیه است.

نظریه آپاراتوس ابتدا توسط ژان لویی بودری و از خلال دو رسالهٔ تاثیرات ایدئولوژیک آپاراتوس (۱۹۷۱) و آپاراتوس (۱۹۷۵) ارائه شد. بودری به شدت متأثر از روانکاوی ژاک لاکان و مارکسیسم لویی آلتوسر بود. بعدها این نظریه توسط فمیسنیست‌ها و سایر تحلیل‌گران فیلم به شکل‌های متنوعی به کار رفت.صحبت این نظریه در این باره است که بیننده توسط متن فیلمیک احضار می‌شود، به عبارت دیگر فیلم سوژه را قوام می‌دهد، سوژه معلول متن فیلمیک است. به بیان دیگر، بیننده در مقام سوژه، توسط معانی متن فیلمیک ساخته می‌شود.

منبع:  هیوارد، سوزان، مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی، ترجمهٔ فتاح محمدی، نشر هزاره سوم ۱۳۸۱

سبک شناسی سینمایی (3)

8) رئالیسم جادویی

رئالیسم جادویی (Magic Realism) یکی از شاخه‌های واقع‌گرایی (رئالیسم) در مکاتب ادبی است که در آن ساختارهای واقعیت دگرگون می‌شوند و دنیایی واقعی اما با روابط علت و معلولی خاص خود آفریده می‌شود. در داستان‌هایی که به سبک واقع‌گرایی جادویی نوشته شده‌اند، همه چیز عادی است اما یک عنصر جادویی و غیرطبیعی در آن‌ها وجود دارد. پس از فروپاشی مکتب رمانتی‌سیسم مکتب رئالیسم به وجود آمد.

تعلیق قسمت دوم (2) - غافلگیری (Surprising)

ارتباط بین تعلیق و غافلگیری » نتیجه غافلگیری بوجود آمدن تعلیق است.

غافلگیری باعث افزایش درک مخاطب از داستان و به خاطر سپردن بهتر حوادث آن می شود زیرا رویداد غافلگیرانه یک دنباله غیر منطقی برای حوادث پیش از خودش است و به همین دلیل خواننده را وادار می کند سلسله حوادث داستان را دوباره مورد بازبینی قرار دهد.

تعلیق قسمت اول (1) - تعلیق چیست؟

تعلیق کیفیتی در داستان است که باعث می‌شود خوانندگان در طول خواندن داستان بپرسند:«قرار است چه اتفاقی بیافتد؟» یا «در ‌‌نهایت چه می‌شود؟». این سوالات مخاطبان را مجبور می‌کند که به خواندن ادامه دهند. تعلیق زمانی اوج می‌گیرد که کنجکاوی خواننده با نگرانی درباره سرنوشت شخصیت اصلی و دوست داشتنی داستان ترکیب ‌شود. بنابراین در فیلم‌های قدیمی که به صورت چند شماره‌ای و سریالی ساخته می‌شدند و به اقتضای داستانشان به آن‌ها «چنگک کوهنوردی» گفته می‌شد، یکی از عناصر اصلی تعلیق در انتهای هر اپیزود و هر قسمت سریال، آویزان نگه داشتن قهرمان بر لبه یک پرتگاه یا بستن شخصیت اصلی زن به ریل راه آهن بود تا بینندگان هر لحظه احساس کنند که قطار در حال رسیدن به قربانی است. درباره داستان‌های جنایی که به آن‌ها داستان‌های پلیسی نیز می‌گویند، ‌یکی از عناصر تعلیق این بود که خواننده می‌خواست بداند چه کسی قتل را انجام داده است. در داستانهای عاشقانه هم تعلیق این بود که خواننده می‌خواست بداند سرانجام پسر می‌تواند دختر را تصاحب کند و یا اینکه عشاق دوباره با هم خواهند بود یا خیر.

هیچکاک در مقام فیلسوف

اشاره: آن­چه خواهید خواند بخشی از مقدمة کتاب hitchcock as philosopher  نوشتة رابرت جی. یانال استاد فلسفه است که در 2006 منتشر شده. گفتنی است که چند سالی است که دقیقاً نیمی از این کتاب 216 صفحه­ای به فارسی ترجمه شده. حال کی قرعة فال به چاپ این کتاب به فارسی بیفتد؛ خداوند می­داند و بس.

عنوان هیچکاک در مقام فیلسوف، این استاد دلهره را به زمینه‌ای فلسفی سوق می‌دهد که چهارچوب آن تحت تسلط فلاسفه‌ای از جمله دکارت، هیوم، کانت و ویتگنشتاین است. چگونه می‌‌شود مولف فیلم‌هایی درباره جاسوس‌های خطرناک، قاتلین روانی، زنان اغواگر، دزدهای ناخواسته، دروغ‌گو‌های بی‌اخلاق، اشراف‌زاده های دلواپس و مرغ‌های دریایی مرگبار؛ به فلسفه ربطی داشته باشد؟ حتی با این فرض که به عنوان یک فیلم‌ساز، هیچکاک از همه برتر است – حتی با این فرض که او بزرگترین هنرمند قرن بیستم (در هر رسانه‌ای که در نظر بگیریم) است- باز هم شاید به طور معقولی از خود بپرسیم که چگونه می‌شود هیچکاک، یک فیلسوف باشد؟

 

آشنایی بااختلال شخصیت جامعه ستیز (ضد‌اجتماعی)

شخصیت، بیانگر آن د‌سته از ویژگی‌های فرد‌ی است که شامل الگوهای ثابت فکری، عاطفی و رفتاری است (پروین، جان، 2001، ص3). این تعریف بیانگر آن د‌سته از ویژگی‌های فرد‌ی با ثبات چه د‌ر زمینه‌ی فکری، رفتاری یا عاطفی است.
اختلال یا نابهنجاری بر اساس چهار خصیصه تعریف شد‌ه است که عبارتند‌ از:
1- پریشانی: تجربه عذاب هیجانی یا جسمانی، د‌ر زند‌گی متد‌اول
2- اختلال: کاهش توانایی فرد‌ د‌ر انجام امور روز مره به طوری که نتواند‌ کارهایش را به نحو مطلوب انجام د‌هد‌.
3- به مخاطره اند‌اختن خود‌ و د‌یگران با کارهایی که انجام می‌د‌هند‌.
4- رفتاری که از لحاظ اجتماعی و فرهنگی غیر قابل قبول باشد‌.

نقد و بررسی «هامون» («روشنفکر»م، پس هستم)

درست است که فیلم هاهون فیلمی بسیار قدیمی  است ولی شناخت جنبه های روانشناختی فیلم که امروزه کمتر در آثار دیده می شود، الزامی است.

 «من برآنم که اگر ساز من آواز ناهنجار بدهد و اگر بیشتر مردمان روی زمین با من بستیزند، بهتر از آن است که من خود با خویشتن همداستان نباشم.»    سقراط ـ رسالۀ گورگیاس

.

 «هامون»، در نگاه اول و در چند دقیقه نخست، جدی می‌نماید و متفکر، سینمایش نیز با آن ظاهر خوش آب و رنگ و ضرباهنگ سریع، مدرن جلوه می‌کند و می‌فریبد. با پیچیده نمایی و ادا، عده‌ای را هم مرعوب می‌کند، اما نه جدی است و نه متفکر.

هامون، بسیار پرمدعا است و داعیه ارائه مفاهیم عمیقه بسیاری دارد: عشق زمینی، عشق و ایمان الهی، عرفان، تحول انسان و سلوکش، «فرهنگ علی خواهی»، مسائل روشنفکر حیران و «آویخته»، روشنفکر «تحول» یافته، هویت انسان ایرانی، ناخودگاه جمعی و مفاهیمی از این دست. از نظر سینمایی هم ادای سینمای مدرن، سینمای شخصی و سوبژکتیو را در می‌آورد، با «زیبایی‌شناسی» خاص خود.

اما در پس هیاهوی بسیار هامون، تفکری پنهان نیست؛ تنها دو چیز نهفته است: اغتشاش و فریب. اغتشاش در تفکر و اغتشاش در بیان. و فریب و فریب در تصویر.

طرح مسائل علمی یا فلسفی یا عرفانی در قالب سینما، از کسی بر می‌آید که فکری توانا و دستی ماهر داشته باشد و مهم‌تر، اهل مسئله باشد، آن را چشیده و تجربه کرده باشد.

عشق در سینما، وقتی رخ می‌نمایاند که از وجودی عاشق و پردرد برخیزد. عرفان هم زمانی ظاهر می‌شود که در پشت آن، عارفی نشسته باشد، وگرنه عشق و عرفان بازی مُد روز است و بس.

فیلم های اروتیک

فیلم اروتیک به فیلم‌هایی گفته می‌شود که دارای صحنه‌های جنسی و اروتیک و یا با مفهوم آمیزش جنسی است، که شامل صحنه‌های معاشقه می‌شود. این فیلم‌ها متمایز از فیلم‌های سکسی می‌باشند که از آنها با نام فیلم پورنوگرافی و یا فیلم‌هایی با مفهوم آموزش مسائل جنسی یاد می‌شود.

از دوره فیلم صامت در دنیای فیلم‌برداری، صحنه‌های اروتیک در فیلم‌ها موجود است. بسیاری از بازیگران زن و مرد اندام بدن خود را آشکار نموده و در صحنه‌های برانگیزنده و خارج از عرف زمان خود در دوره کاری خود نقش ایفا نمودند. برخی از این فیلم‌ها توسط محافل دینی نقد شده‌اند و یا برخی حکومت‌ها ممنوع‌شان کرده‌اند و یا هردو. 

 

لطفا برای مشاهده کامل مقاله به سایت اصلی مراجعه کنید

کلیک کنید